Veiligheid bij ExxonMobil: gezond naar je werk en gezond weer thuis
De raffinaderij in Rotterdam bestaat zestig jaar. In al die tijd is veiligheid een dominant thema geweest. Veiligheid van de fabrieken, voor de medewerkers en voor de omgeving. We praten erover met Cees Bouman, voormalig Turnaround Manager en Stefan Verduijn, Process Console Leader en voormalig Safety Supervisor. En met Albert van Heerden, Projectleider van Bilfinger Industrial Services, die al ruim twintig jaar op de raffinaderij werkt.
selected item
‘Veiligheid voor ExxonMobil betekent uiteindelijk Nobody gets Hurt,’ begint Stefan Verduijn. ‘Van iedereen die op de fabriek komt, is het de bedoeling dat die ‘s avonds weer op dezelfde manier de poort weer uit gaat. Dat is het ultieme doel.’
Cees Bouman vult aan: ‘Ik startte in 1974 bij ExxonMobil en kwam bij Dupont vandaan. Dupont was op dat moment nog verder op het gebied van veiligheid. De manier van hoe je een ladder moest vastzetten met een touw was daar bijvoorbeeld standaard en bij ExxonMobil nog niet. Er is toen een aantal incidenten geweest bij ExxonMobil waarvan de leringen tot extra maatregelen en een omslag hebben geleid. We gingen veel meer van reactief naar proactief: er kwam een veiligheidsbeheershandboek, we zijn meer risicoanalyses gaan maken, dat was toen nieuw voor de mensen. Gevolg was dat het aantal incidenten sterk werd gereduceerd.’
Waarom is veiligheid zo belangrijk?
Veel van onze operaties en producten vormen potentiële risico's voor mens en milieu. Het erkennen van deze risico's is inherent aan ons bedrijf en wij geloven dat de beste manier om aan onze verplichtingen te voldoen, is door bekwaam, toegewijd personeel en werkwijzen die zijn ontworpen om veilige, beveiligde en milieuvriendelijke operaties mogelijk te maken. Bouman: ‘Je gaat gezond naar het werk en je gaat gezond weer naar huis. Dat is de basis. Vroeger draaide het daarbij vooral om persoonlijke veiligheid, later kwam er meer focus op procesveiligheid. Dat zijn alle handelingen waarmee de operators bezig zijn. Naar alle elementen van veiligheid word gekeken, ook milieu en omgeving. Als ik als Turnaround Manager met mensen sprak, stonden we altijd bekend als een bedrijf dat voorop loopt op het gebied van veiligheid.’
‘Veiligheid betekent ook je license to operate,’ zegt Verduijn. ‘Als veiligheid, in welke vorm dan ook, niet in orde is, dan bestaat gewoon de kans dat je eigenlijk je bestaansrecht verliest. Dat je fabriek wordt gesloten of dat mensen weglopen. Daarom is veiligheid zo belangrijk in alle aspecten. Door gebruik te maken van goed gekwalificeerde mensen en contractors, bedienen en onderhouden we onze fabrieken op een goede en veilige manier.’
Is hoe er met veiligheid wordt omgegaan anders dan vroeger? In welk opzicht?
Verduijn: ‘Vroeger lag de aandacht bij veiligheid vooral op het bouwen van goede installaties en equipment. Er zijn vervolgens procedures ingevoerd, omdat mensen die installaties bedienen en daar ging het soms fout. Daarna verschoof de aandacht nog meer naar de rol en het gedrag van mensen.’ Bouman: ‘In de jaren tachtig zijn we begonnen met het rapporteren van bijna-ongelukken, de zogeheten near misses. Dat voelde voor sommigen in eerste instantie aan alsof je iemand er bij wilde lappen in plaats van ervan te leren, alsof iemand iets bijna fout had gedaan en je dat aan de meester ging vertellen. De manier waarop het management daarop reageerde was belangrijk in de manier waarop het geaccepteerd werd. Daar zijn veel sessies aan gewijd; het vroeg om een cultuuromslag.’
‘Maar uiteindelijk zie je dat deze openheid leidt tot minder incidenten,’ vertelt Verduijn: ‘90% van de incidenten is gedragsgerelateerd zeggen de cijfers wereldwijd. Daarom is het belangrijk dat we focussen op gedrag. Waarom doen mensen de dingen die ze doen? We hebben een systeem uitgerold binnen ExxonMobil om gedrag positief te beinvloeden. Dat doe je onder meer door het uitvoeren van een persoonlijke risicoanalyse en gezamenlijk in het veld een dialoog te hebben of men de risico’s identificeert en juist mitigeert.’
Albert van Heerden vult aan: ‘Hier zijn geen gesloten deuren. Ook niet voor aannemers. Ik vind het fijn dat je elkaar mag aanspreken op veiligheidsgedrag. Als ik buiten rondloop en ik zie een ExxonMobil-medewerker die iets doet dat niet veilig is of door de beugel kan, dan kan ik hem daarop aanspreken. En ik verwacht dat andersom ook. Dit gaat tot aan de hoogste baas toe; die zou het vervelend vinden als we hem niet zouden aanspreken op zijn gedrag.’
Verduijn: ‘Als je een risico ziet, dan is dat een triggerpoint. Je gaat dan tijdens je werk weg van de automatische pilot en je gaat bewust nadenken over de handelingen die je moet doen. Als je bijvoorbeeld voor het eerst in een auto stapt moet je nadenken hoe je moet schakelen. Na een tijdje denk je daar niet meer over na. Als je ergens niet meer over nadenkt, kan het misgaan. De meeste incidenten gebeuren daarom bij routinematige werkzaamheden. Bij een ingewikkelde klus waar veel partijen bij betrokken zijn, wordt er eigenlijk vanzelf goed en bewust nagedacht. Je houdt teammeetings en motorkapsessies. In ons systeem observeren mensen die dezelfde routinematige taak doen elkaar, waardoor ze ook die dingen bewust gaan doen. Een collega kan je erop wijzen dat je dingen anders doet dan afgesproken is of dat het nog veiliger kan. De observatie levert een feedbackgesprek op met je supervisor. De positieve zaken worden benadrukt om deze te versterken en verbeterpunten worden besproken om van te leren. Op die manier proberen we automatismen in gedrag en handelingen te doorbreken. En fouten te voorkomen.’
Op het gebied van veiligheid bij ExxonMobil: waar ben je het meest trots op?
Bouman: ‘Aannemers die ook met andere bedrijven samenwerken, geven vaak aan dat we bij ExxonMobil voorop lopen. Volgens hen zeggen we niet alleen dat het veiliger moet, maar zorgen we ook echt dat het veiliger gebeurt en is. Dat vond ik iets om trots op te zijn’. Van Heerden: ‘Wat me het meest trots maakt op de raffinaderij is dat er elke dag heel veel mensen hier ‘s ochtends naar binnen gaan en ‘s avonds ook weer veilig naar huis gaan.‘ Verduijn: ‘Ik ben trots op het feit dat ik voor een bedrijf werk dat de wil heeft om continu te verbeteren en nieuwe initiatieven te starten om nog beter te worden. Veiligheid doe je met zijn allen en daar moet je aandacht aan blijven besteden.’
Hoe zie je de komende zestig jaar de rol van veiligheid bij ExxonMobil voor je?
Verduijn: ‘Ik ben ervan overtuigd dat we veiligheid blijven zien als kernwaarde van onze bedrijfsvoering om goede producten op een veilige en verantwoordelijke manier te produceren voor onze klanten. ’ Bouman: ‘We hebben ervoor gezorgd dat we elke keer een stapje beter werden op het gebied van veiligheid. Dat zal ExxonMobil blijven doen. Het is een constant proces; niet alleen woorden, maar ook daden!’